Willa wypoczynkowa «GOPLYANA»

Willa wypoczynkowa «GOPLYANA»

Obecnie Muzeum Sztuki im. М. BILASA

Jedną z najwspanialszych perełek architektonicznych uzdrowiska jest budynek Muzeum Sztuki im. M. Bilasa, dawniej willa wypoczynkowa „Goplyana”. Willa „Goplyana” została zbudowana w latach 1924-1928 w centralnej części kurortu według projektu ukraińskiego architekta Jana Semkowicza w tradycyjnej secesji z elementami stylu zakopiańskiego, charakterystycznego dla regionu Karpat. Pod koniec XIX – na początku XX wieku w galicyjskim budownictwie willowym dominuje „styl zakopiański”, oparty na tradycyjnych dla regionu materiałach budowlanych i konstruktywnych zasadach budownictwa ludowego górali, mieszkańców Karpat Zachodnich. Twórcą stylu “zakopiańskiego” był artysta, krytyk literacki i pisarz Stanisław Witkiewicz.

To jedyna zachowana willa o konstrukcji zrębowej, zbudowana bez jednego gwoździa, zbudowana z ciosanych bali świerkowych, połączonych sadzonkami. Głównymi podstawowymi elementami architektonicznymi willi są: rzeźbione filary galerii, wsporniki, koje z elementem wykończeniowym „słoneczka”. Elewacje boczne i część środkową zdobią drewniane otwarte arkady – empora na pierwszym i drugim piętrze. Charakterystyczny element wystroju drewnianej willi – dekoracyjne cięcie, które wykonali ukraińscy mistrzowie rzeźbiarza, nadaje budynkowi regionalną tożsamość narodową. Planowanie wewnętrzne – korytarzowe. Wnętrze ma trzystopniowe, bogate w dekoracyjne rzeźbienia schody. Na parterze w holu znajduje się oryginalny witraż z obrazem starego pawilonu nad źródłem "Naftusia". Powstał w pracowni Stanisława Żeleńskiego w Krakowie w 1925 roku. W 1976r witraż został odnowiony.

Właścicielem willi był Raimund Jarosz, prezes spółki akcyjnej uzdrowiska „Truskavetski Dzherela” w latach 1911–1936 i jego współwłaściciel pełniący jednocześnie funkcję burmistrza Drohobycza. W latach trzydziestych XX wieku willa służyła jako rezydencja R. Yarosha. Tutaj przyjmował wysokiej klasy gości z Europy, Turcji i Stanów Zjednoczonych. W 1939 roku dom upaństwowiono. W czasie II wojny światowej znajdował się tu szpital. Do 1949 roku w piwnicach budynku działała rozlewnia wody mineralnej „Yuzya”, która była wysyłana w różne części kraju. Następnie dom służył jako internat sanatorium. Od 1973 roku stał się budynkiem administracyjnym, w którym znajdował się zarząd uzdrowiska. W 1980 roku, ze względu na bogactwo wspaniałych form architektonicznych, decyzją Lwowskiej Obwodowej Rady Deputowanych Ludowych obiekt ten uzyskał status zabytku architektury początku XX wieku. i objęty ochroną państwa. W 1981 i 2008 roku status ten został potwierdzony odpowiednimi decyzjami Rady Miejskiej Truskawca.  W 1992 roku budynek został zwrócony społeczności miejskiej. A 19 grudnia 1992 roku, w dzień św. Mikołaja Cudotwórcy, zostało tu otwarte Muzeum Sztuki im. Mychajla Bilasa, artysty światowej sławy, naszego rodaka z Truskawca.